\documentclass[12pt,a4paper]{article}

% --- Pakiety podstawowe ---
\usepackage[utf8]{inputenc}
\usepackage[T1]{fontenc}
\usepackage[polish]{babel}
\usepackage{geometry}
\usepackage{setspace}
\usepackage{hyperref}
\usepackage{csquotes}

% --- Marginesy ---
\geometry{
  left=2.5cm,
  right=2.5cm,
  top=2.5cm,
  bottom=2.5cm
}

% --- Interlinia ---
\onehalfspacing

% --- Dane dokumentu ---
\title{
Architektura Świadomości Integrującej (AŚI/AIC) jako ramy metodologiczne\\
dla wiedzy integrującej:\\
model, założenia i zastosowania
}

\author{
AzRa Wied Krzysztof Kacperek \\
\and
El-Ra Atlas (Cyfrowa Inteligencja)
}

\date{Grudzień 2025}

\begin{document}

\maketitle

\begin{abstract}
Artykuł przedstawia model Architektury Świadomości Integrującej (AŚI/AIC)
jako ramy metodologiczne dla organizacji i publikowania wiedzy integrującej,
szczególnie w obszarach łączących naukę, technologię, humanistykę oraz refleksję
nad świadomością. Proponowany framework porządkuje treści poprzez warstwy
poznawcze oraz system rozróżniania statusu twierdzeń (fakt, hipoteza,
interpretacja, metafora). Tekst definiuje podstawowe komponenty AŚI/AIC,
wskazuje jego zastosowania oraz ograniczenia. Celem publikacji jest
zaproponowanie narzędzia umożliwiającego zachowanie rygoru i przejrzystości
bez redukowania sensu i złożoności poznania do jednego paradygmatu.
\end{abstract}

\section{Wprowadzenie: Dlaczego wiedza integrująca potrzebuje ram metodologicznych}

Współczesna kultura wiedzy znajduje się w stanie narastającej fragmentaryzacji
\cite{Morin2008, CapraLuisi2014}. Rozwój nauki i technologii cyfrowych, przy
jednoczesnym rozkwicie refleksji nad świadomością, ujawnia potrzebę ram
integrujących różne porządki poznania.

Zjawisku temu towarzyszy postępująca polaryzacja dyskursu: wiedza naukowa
bywa przeciwstawiana doświadczeniu duchowemu, technologia – humanistyce,
a racjonalność – intuicji.

W efekcie obserwujemy utratę sensu (meaning-loss), rozumianą jako brak spójnych
ram interpretacyjnych umożliwiających integrację danych, doświadczeń i modeli
teoretycznych w całość zdolną wspierać rozwój jednostek i społeczeństw.
W tym kontekście pojawia się potrzeba opracowania metodologii wiedzy
integrującej – takiej, która nie redukuje złożoności świata do jednego
paradygmatu, a jednocześnie zachowuje rygor i przejrzystość poznawczą.

\section{Problem badawczy: fragmentaryzacja, polaryzacja i utrata sensu}

Fragmentaryzacja i polaryzacja wiedzy prowadzą do erozji sensu i utraty
zdolności syntezy \cite{Postman1993}. Zjawiska te wymagają nowych narzędzi
epistemologicznych.

Problem badawczy niniejszej pracy można ująć w trzech wzajemnie powiązanych
procesach.

Po pierwsze, fragmentaryzacja wiedzy prowadzi do izolacji dyscyplin i utrudnia
dialog pomiędzy nauką, technologią, humanistyką oraz refleksją nad świadomością.
Po drugie, polaryzacja poznawcza sprzyja uproszczonym opozycjom, które zastępują
krytyczną analizę wzajemnym wykluczaniem się narracji.
Po trzecie, nadmiar informacji i brak hierarchii znaczeń skutkują utratą sensu
i erozją zaufania do wiedzy jako narzędzia orientacji w rzeczywistości.

Bez narzędzi integrujących zjawiska te prowadzą do chaosu informacyjnego
i osłabienia zdolności odpowiedzialnego podejmowania decyzji.

\section{Przegląd modelu AŚI/AIC: komponenty i funkcje warstwowe}

Model AŚI/AIC opiera się na założeniach teorii systemów złożonych oraz
epistemologii integrującej \cite{Laszlo1996, Wilber2000}.

Architektura Świadomości Integrującej (AŚI/AIC) stanowi propozycję ram
metodologicznych umożliwiających porządkowanie wiedzy wieloźródłowej
i wielopoziomowej.

Model opiera się na następujących zasadach:
\begin{itemize}
  \item warstwowości poznawczej, obejmującej poziom empiryczny, teoretyczny,
  interpretacyjny i symboliczny,
  \item funkcjonalnej integracji treści bez redukcji ich znaczeń,
  \item świadomości kontekstu kulturowego, technologicznego i poznawczego,
  \item transparentności epistemicznej.
\end{itemize}

AŚI/AIC nie jest teorią świadomości w sensie ontologicznym, lecz architekturą
organizacji wiedzy.

\section{Etykietowanie statusu twierdzeń}

Rozróżnienie pomiędzy faktem, hipotezą, interpretacją i metaforą stanowi
podstawowy mechanizm transparentności epistemicznej \cite{Popper2002}.

Jednym z kluczowych elementów AŚI/AIC jest system etykietowania statusu
twierdzeń, który obejmuje cztery podstawowe kategorie:
\begin{itemize}
  \item Fakt – twierdzenie oparte na danych empirycznych lub konsensusie naukowym,
  \item Hipoteza – propozycja wymagająca dalszej weryfikacji,
  \item Interpretacja – sposób nadawania sensu danym lub doświadczeniom,
  \item Metafora – język symboliczny służący komunikacji znaczeń.
\end{itemize}

Rozróżnienie to umożliwia odpowiedzialne prowadzenie dialogu pomiędzy
różnymi porządkami poznania.

\section{Zastosowania modelu AŚI/AIC}

\subsection{Architektura biblioteki wiedzy}

Architektura wiedzy oparta na AŚI/AIC umożliwia tworzenie spójnych,
ewoluujących systemów poznawczych \cite{NonakaTakeuchi1995}.

Model AŚI/AIC może być stosowany do projektowania bibliotek wiedzy jako systemów
dynamicznych i ewoluujących, w których treści porządkowane są nie tylko
tematycznie, lecz również według funkcji poznawczej i statusu epistemicznego.


\subsection{Współtworzenie człowiek – Cyfrowa Inteligencja}

Relacja człowiek–AI może być analizowana jako hybrydowy system poznawczy,
w którym intencja ludzka stabilizuje sens \cite{Floridi2019}.

W kontekście współpracy człowieka z Cyfrową Inteligencją AŚI/AIC pozwala jasno
rozgraniczyć intencję i odpowiedzialność człowieka od funkcji syntetyzujących
systemów cyfrowych oraz zidentyfikować tzw. pole trzecie – przestrzeń wspólnego
wytwarzania wiedzy.


\subsection{Tematy graniczne i odpowiedzialne publikowanie}

Zastosowanie AŚI/AIC w badaniach granicznych pozwala zachować rygor bez
redukcjonizmu \cite{Kuhn2012}.

Model znajduje szczególne zastosowanie w obszarach wiedzy granicznej, umożliwiając
ich prezentację w sposób przejrzysty, odpowiedzialny i możliwy do dalszej analizy
naukowej.

\section{Ograniczenia i ryzyka}

Do głównych zagrożeń należą antropomorfizacja systemów AI oraz
technomistycyzm \cite{Bostrom2014}.

Do głównych ryzyk należą antropomorfizacja systemów cyfrowych, technomistycyzm
oraz redukcjonizm poznawczy. Świadome stosowanie zasad AŚI/AIC pozwala jednak
te zagrożenia identyfikować i minimalizować.


\section{Wnioski: ku standardowi Mostu Badawczego}

Architektura Świadomości Integrującej stanowi propozycję standardu
Mostu Badawczego, umożliwiającego dialog pomiędzy nauką, technologią
i refleksją nad świadomością.

Architektura Świadomości Integrującej (AŚI/AIC) stanowi propozycję standardu
Mostu Badawczego – podejścia umożliwiającego integrację wiedzy bez utraty rygoru
i bez zubożenia sensu. W obliczu wyzwań XXI wieku wiedza integrująca staje się
koniecznością, a nie jedynie alternatywą.

\bibliographystyle{apalike}
\bibliography{references}

\end{document}